Moda Sektöründe Çocuklar
Birçok anne, çocuklarının model olmasını ister, destekler yahut onaylar çünkü model olmak, şöhret ve başarı olasılığı demektir. Fakat çoğu insan bu işin kameralar kapalıyken ne kadar stresli ve zor olduğunu bilmez. Yetişkin modeller için bile fazlasıyla stresli olan bu mesleğin çocuklar için uygunluğu -hem etik açıdan hem de diğer açılardan- tartışma konusudur. Çocuk modeller konusu, diğer sosyal sorunlar içerisinde en bilinmeyenlerden biridir.
Moda endüstrisinde çalışan modeller ve diğerleri için, kâr amacı gütmeyen, araştırma ve politikaya odaklanan bir destek kuruluşu olan Model Alliance’a göre, modellerin %54’ü kariyerlerine 13-16 yaş aralığında başlamıştır. Bu yaşlar bireyin ergenlikle birlikte toplumda yerini aramaya başladığı, kendini bulmaya çalıştığı, hormonlarının ve vücutlarının değiştiği yaşlardır.
Çocuk için tüm bu değişiklikleri kabullenmek yeterince zorken, çocuğa model olmak için ideal olmadığını söylemek onun özgüvenine ve egosuna beklenmedik zararlar verebilir.
Gerçekçilikten uzak güzellik algısı özellikle bu yaşlardaki kız çocukları için fazlasıyla yıkıcı olabilir. CFDA (Amerika Moda Tasarımcıları Konseyi) modellikten kaynaklanan bu sorunların önüne geçebilmek amacıyla, 2012 yılında bir düzenleme yayınlamıştır. Buna rağmen tasarımcılar, markaları için kendilerince doğru olan fiziki görünümü teşvik etmekte ısrarcı olmaya devam etmektedir.
Oldukça yaygın olan bir diğer yol ise tasarımcıların istedikleri vücut ölçülerine uyan kızlar bulmaktansa, kızlardan daha geç olgunlaşmaları sebebiyle erkek çocukların vücutlarının seçilmesidir. Tüm bunların psikolojik etkileri bir yana, kız çocuklarının küçük yaşta model olması, onları daha kötü bir durumun içine itmektedir.
Çocuk modeller yaşları büyüyene dek tacize uğradıklarını anlayamamakta ve bu konuda bir şey yapamamaktadır. Model Alliance’a göre modellerin %30′u daha önce setlerde tacize uğramıştır.
2015 tarihli bir habere göre, Model Alliance’ın yöneticisi olan ve henüz 14 yaşındayken modelliğe başlamış olan Sara Ziff, çocukların model olmasını uygun bulmuyor. Ziff haklı olarak: “Çocuğun taşıdığı kıyafetler çocuklara değil kadınlara pazarlanırken, bu kıyafetleri neden 13 yaşında bir çocuk taşısın?” sorusunu soruyor. Kendisi endüstrinin içinden biri olarak, daha önce gördüğü bir kontrattan söz ediyor.
Şöyle ki kontratta “Modelin kalçalarında 2 santimetreden fazla genişleme olamayacağı” yazdığını belirtiyor ve “Eğer bir aile çocuğuna böyle bir şey imzalattırıyorsa, ailesi o çocukta yeme bozukluğu olmasını istiyordur.” diye ekliyor.
Sektörde çok fazla sahte modellik ajansının olduğunu, birçok genç kızın da geleceğin Kate Moss’u olma hayaliyle bu tuzaklara düştüğünü belirtiyor.
Kendisi de çocuk yaşta modellik yapmış biri olarak, geçmişte kendisinden tüm kıyafetlerini çıkarmasını isteyen bir fotoğrafçıya denk gelmiş olmasına rağmen, diğerlerine göre şanslı olduğunu düşünüyor. İşte böyle bir sektörde çocukların bulunması, onları her açıdan mağdur edebilir.
Çocuk modellerin maruz kalabileceği psikolojik ve fiziki sorunlar bunlarla sınırlı değil, ağır çalışma koşulları ya da anoreksiya yüzünden ölen çocuk modeller de var. Mesela henüz 14 yaşındaki model Vlada Dzyuba, 13 saatlik defilede hayatını kaybetmiştir. İddialara göre ölüm sebebi ölümüne çalışmak; yani aşırı yorgunluk.
13 yaşından beri modellik yapan 18 yaşındaki Ana Carolina Reston ise anoreksiya sebebiyle vücudunun iflas etmesi sonucu yaşamını yitirmiştir. Ne yazık ki bunların hepsi çoğaltılabilir örnekler.*
Ailenin görevi çocuğu korumaktır; şan, şöhret ya da para çocuğun kendisinden daha değerli olamaz. Çocukların çalıştırılmadığı, çocukluklarını yaşayabildikleri daha güzel günler görmek ümidi ile.
*İlgili haber kaynaklarının Türkçe çevirisi niteliğindedir.
